جاده‌های بی‌مجوز؛ این بار درمنطقه ارسباران

جاده‌های بی‌مجوز؛ این بار درمنطقه ارسباران!

آذربایجان اویرنجی حرکاتی ( کلئیبر ) :جاده جانانلو به کلیبر درحالی از داخل امن‌ترین زون جنگل بکر ارسباران در حال احداث است که به گفته مسؤولان سازمان حفاظت محیط زیست، این جاده نه تنها فاقد هرگونه مجوز ارزیابی زیست‌محیطی است، بلکه مجریان پروژه بدون مجوز سازمان حفاظت محیط زیست وارد منطقه حفاظت شده ارسباران شده اقدام به انفجار برای احداث این مسیر کرده‌اند.
به گزارش ایسنا، موضوع احداث جاده جانانلو به کلیبر حدود سال 1375 مطرح شد که در آن زمان به دلیل نبود اعتبارات لازم، عملیات اجرایی جاده آغاز نشد.
اما از حدود 3 سال گذشته احداث این جاده علیرغم عبور از منطقه حفاظت شده ارسباران که به عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیستکره جهانی تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست است، بدون هماهنگی و مدنظر قرار دادن ملاحظات زیست محیطی آغاز شد.
هر چند که مسؤولان سازمان محیط زیست در نامه‌های متعددی خواستار جلوگیری و تغییر 5 کیلومتر از این مسیر شدند، اما اصرارهای موجود، موجب شد که این اقدامات بی‌اثر شود؛ به شکلی به عنوان مثال علی‌رغم نامه معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست برای جلوگیری از احداث مسیر طی هفته‌های گذشته، احداث جاده همچنان به صورت غیرقانونی ادامه داشت.
گزارشهای رسیده حاکیست مجریان پروژه با تاکیدات و پیگیری‌های سازمان محیط زیست، از یک مشاور برای گزارش ارزیابی خود استفاده کردند و مشاور نیز نظر سازمان محیط زیست را تایید کرد، اما مجریان، به عملیات خود ادامه دادند.
علیرغم پیشرفت فیزیکی پروژه بدون اخذ مجوزهای مربوطه در حد 5 کیلومتر از ابتدا و انتهای مسیر و صرف هزینه مربوطه، سازمان حفاظت محیط زیست در جهت تعامل با مجریان پروژه پیشنهاد اصلاح مسیر را بعد از ملحوظ کردن مسیر اجرای پروژه مطرح کرده است. اما مجریان طرح تنها به تک گزینه مدنظر و پیشنهادی خود اصرار داشته و بدون ملاحظات زیست محیطی و بدون اخذ مجوز سازمان حفاظت محیط زیست در منطقه تحت مدیریت ارسباران فعالیت راهسازی را ادامه دادند.
جاده جانانلو به کلیبر که از داخل امن‌ترین نقطه منطقه حفاظت شده ارسباران عبور می‌کند، به گفته کارشناسان محیط زیست موجب قطع کریدور گدار و مهاجرت حیات وحش، افزایش تخلفات شکار، تغییر کاربری اراضی مجاور مسیر و ... می‌شود.
از سوی دیگر با توجه به مسیر فعلی مورد نظر وزارت راه و ترابری زیستگاه‌های حساس و آسیب پذیر پیرامونی مناطق امن منطقه حفاظت شده ارسباران و مناطق آزاد پیرامونی دچار آسیب‌های جدی و جبران ناپذیر خواهد شد که این امر افت ارزشهای زیستگاهی منطقه را به دنبال خواهد داشت.
چندی پیش نیز یکی از نمایندگان استان در نامه‌ای به رییس‌جمهوری با اشاره به این که احداث این جاده جزء مصوبات استانی بوده است، خواستار پیگیری این امر شده بود، این درحالیست که به گفته مسؤولان سازمان حفاظت محیط زیست این جاده به هیچ وجه جزء مصوبات استانی هیأت دولت نبوده است.
به گزارش ایسنا، عملیات احداث مسیر هم‌اکنون از 2 جبهه یکی از حوزه کلیبر و دیگری از نوار مرزی منطقه در حال انجام است و انفجارهای متعدد برای بازگشایی مسیر و عبور از کنار رودخانه موجب شده که جنگل‌های بکر ارسباران و حیات وحش منطقه در معرض نابودی قرار گیرند.
دکتر دلاور نجفی، معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در این خصوص با اشاره به این که احداث جاده جانانلو به کلیبر هم‌اکنون متوقف شده است، افزود: مسؤولان پروژه گزارش ارزیابی زیست‌محیطی این مسیر را به سازمان حفاظت محیط زیست ارایه کرده‌اند، اما هنوز این گزارش در دست بررسی است و تأیید نشده است.
گفتنی است منطقه حفاظت شده ارسباران با وسعت حدود 80 هزار هکتار در کناره‌هاى جنوبى رود ارس در شهرستان کلیبر واقع شده و به عنوان مکان ذخیره بیوسفر در یونسکو به ثبت رسیده است و از ارزش‌هاى خاص گیاهى و جانورى برخوردار است.
جنگل‌های ارسباران در شمال آذربایجان و اردبیل دارای ویژگی های منحصر به فردی است که مجموعه‌ای از عناصر هیرکانی و قفقازی و خصوصیات دیگر مناطق گیاهی کشور را در خود جای داده است.
افزون بر تنوع عظیم گیاهی، عمده‌ترین گونه‌های پستانداران و پرندگان حمایت شده یا کمیاب را نیز در چتر حمایت خود دارند. توده‌های کوهستانی آرارات در مناطق شمالی آذربایجان شرقی، نفوذ گسترده‌ای داشته و قوچ و میش از شاخص‌ترین عناصر این مجموعه است.
این منطقه حفاظت شده با وسعت 80 هزار و 654 هکتار در شمال غربی آذربایجان شرقی میان 3 رودخانه مهم «ارس» در شمال، «ایلگنه چای» در غرب و «کلیبرچای» در شرق واقع شده و از جنوب به ارتفاعات «سایگرام» متصل است. این منطقه به دلیل برخورداری از طبیعت دل انگیز و زیبایی های طبیعی، زیستگاه یکی از نادرترین پرندگان جهان به نام « قره خروس» به شمار می رود. منطقه حفاظت شده ارسباران از نظر تنوع گونه‌ای جانوری نیز در سطح جهان کم‌نظیر است.
تاکنون 215 گونه پرنده، 29 گونه خزنده، 5 گونه دوزیست، 48 گونه پستاندار و 17 گونه ماهی در مناطق مختلف ارسباران شناخته شده، اما کارشناسان اعتقاد دارند برخی دیگر از گونه های جانوری در این جنگل ها به دلایل مختلف ناشناخته مانده اند. جالب‌ترین ویژگی طبیعی این منطقه که راز تنوع گیاهی و جانوری آن را نیز در خود نهفته دارد این است که سطح ارتفاع در این جنگل ها به فاصله کمتر از 15 کیلومتر، از صفر به 3 هزار متر می رسد، به همین دلیل نیز در طول 15 کیلومتر به راحتی انواع گیاهان و جانوران مربوط به ارتفاعات مختلف جغرافیایی را می توان مشاهده کرد.