پس از حدود 30 سال کاوش، بقایای معبدی 12 هزار ساله متعلق به دورهی نوسنگی در شمال ترکیه کشف شد.
آذربایجان اویرنجی حرکاتی : به نقل از آناتولینیوز، بقایای یک معبد تاریخی که حدود 12 هزار سال قدمت دارد، در محوطهای تاریخی در شمال ترکیه و در نزدیکی مرز این کشور با سوریه کشف شد. کاوش در محوطهی تاریخی محل کشف این معبد از حدود 30 سال پیش توسط باستانشناسان ترکیه و آلمان آغاز شده بود. تاکنون بخشی از این معبد که شامل تعدادی سنگ دایرهییشکل است و انسان را به یاد بنای تاریخی استونهنج (Stonehenge) میاندازد، کشف شده است.
آنچه توجه باستانشناسان را به خود جلب میکند، تصاویری از خرس، روباه، شیر، پرندگان، مار و عقرب است که به احتمال زیاد بین نه هزار و 500 تا 10 هزار سال پیش از میلاد مسیح (ع) روی ستونها ترسیم شدهاند. طبق بررسیهای نخستین باستانشناسان، سازندگان این معبد مردمی بودهاند که در زندگی حتا از ظرفهای سفالی استفاده نمیکردند و به کاشت گندم نیز نمیپرداختند. آنها مردمی بودهاند که در روستاها میزیسته و از راه شکار، مواد غذایی مورد نیاز خود را تأمین میکردهاند. باستانشناسی که از سال 1993 میلادی به کاوش در محوطهی تاریخی محل کشف این معبد مشغول است، بر این باور است که مردم سازندهی معبد در دورهی نوسنگی و در جامعهای که دارای نظام سلسلهمراتب بوده است، میزیستند. نکتهای که سبب شده است، باستانشناسان این معبد را به مردم دورهی نوسنگی متعلق بدانند، وجود تصاویری بهشکل ستونهای تیشکل (T) و موجوداتی است که نصف انسان و نصف حیوان هستند. با این وجود، باستانشناسان هنوز دربارهی این مسأله همنظر نیستند. تاکنون هیچ خبری دربارهی نام این محوطهی تاریخی و محل دقیق آن مخابره نشده است. ازسوی دیگر و براساس اخبار منتشرشده، تعدادی از کارشناسان یونسکو بهزودی برای بررسی صحت گزارشها دربارهی شرایط نامطلوب یکی از آثار تاریخی ترکیه و دادن وام برای بازسازی بناها، به ترکیه سفر خواهند کرد. یکی از مسؤولان فرهنگی ترکیه اعلام کرد که یک گروه سهنفره از کارشناسان یونسکو به سرپرستی فرانسسکو باندارین (Francesco Bandarin) ـ باستانشناس ـ نهم ماه می برای بررسی شرایط مسجد سلیمانیه به استانبول سفر میکند. مسجد تاریخی سلیمانیه یکی از مساجد مشهور ترکیه است که در محدودهی تاریخی شهر استانبول قرار دارد. محدودهی تاریخی شهر استانبول در سال 1985 میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و سالانه میزبان هزاران گردشگر از سراسر جهان است. در سالهای اخیر، گزارشهایی دربارهی اثرهای مخرب آلودگی هوا روی این مسجد و احداث تونل مترو در نزدیکی محدودهی تاریخی شهر استانبول به یونسکو رسیدهاند و کارشناسان این سازمان قصد دارند، با سفر به ترکیه، میزان صحت گزارشهای یادشده را مشخص کنند. آثار تاریخی دیگری که قرار است توسط کارشناسان یونسکو بررسی شوند، بنای تاریخی ایاصوفیا و مسجد سلطان اهمت هستند که در سالهای اخیر، گزارشهایی دربارهی شرایط نامطلوب نگهداری از آنها مخابره شدهاند. همچنین قرار است، این هیأت دربارهی پرداخت وام به ترکیه برای بازسازی حصار تاریخی استانبول و دیوار زینپ آهابنای (Zeynep Ahunbay) تصمیمگیری کند. هرچند کشور ترکیه در سالهای دور بخشی از قلمرو امپراطوری رم باستان بوده است و به همین دلیل، آثار تاریخی زیادی را از مردم این امپراطوری دارد، ولی تا بهحال فقط هفت محوطهی تاریخی و یک پارک ملی این کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاند. از ثبت آخرین محوطهی تاریخی ترکیه در فهرست میراث جهانی 9 سال میگذرد. مقامات کشور ترکیه قصد دارند تا با افزایش همکاریها و تعاملات خود با یونسکو، شرایط لازم را برای ثبت تعدادی از آثار تاریخی این کشور در فهرست میراث جهانی و تبدیل شدن آنها به جاذبههای گردشگری ایجاد کنند.(ایسنا)