انتخاب اسامی ترکی برای کودکان تازه متولد شده در اردبیل موجب نگرانی حکومت ایران شده است . خبر زیر عینا به نقل از خبر گزاری جمهوری اسلامی درج شده است.
آذربایجان اویرنجی حرکاتی : نامگذاری برای کودکی که تازه پا بر عرصه زندگی گذاشته است تا سالهای نه چندان دور در دیار کهن اردبیل اهمیت زیادی داشت و خانوادهها با برپایی مراسم باشکوه درکمال صفا و صمیمیت اسامی اصیل و برگرفته از ارزشهای مذهبی و فرهنگی را برای فرزندان خویش انتخاب میکردند.اما اکنون در دورانی که به واسطه پیچیدگی زندگی ، پیشرفت وسایل ارتباطی و تداخل فرهنگهای گوناگون هر روز شاهد ظهور صدها واژه جدید در دنیا هستیم انتخاب نام کودک کار مشکلی برای خانوادهها و باعث سر درگمی والدین شده است.
به گزارش خبرنگار ایرنا اغلب پدران و مادران روزها قبل از تولد طفل وقت شان را صرف انتخاب نامی مناسب برای کودک خود میکنند و عدهای از آنان با مراجعه به کتابهای فرهنگ اسامی و یا سایتهای اینترنتی در میان حجم فراوانی از اسمهای گوناگون نام مورد پسندی را برای فرزند خویش انتخاب میکنند.در این میان دخالت دیگر افراد فامیل و سایر آشنایان از طریق پیشنهاد نام مورد علاقه خود برای کودک در راه و یا تازه متولد شده کار را مشکلتر میکند.
بروز اختلاف نظر در برگزیدن نام برای کودک گاهی منجر به درگیریهای لفظی و کدورت در بین این افراد میشود و در پارهای موارد هر فرد بر سر لجاجت با دیگری طفل معصوم را که از همه چیز بیخبر است با اسم مورد نظر و پسند خویش صدا میکند.
بسیاری از افرادی که در جامعه دارای دو یا چند نام هستند نتیجه همین اختلاف نظرهای اقوام و آشنایان در نامگذاری کودک تازه به دنیا آمده است.
بعضی از خانوادهها اندوختههای اصیل و ارزشمند فرهنگ خودی را به بهای ارزان از دست میدهند و بدون آگاهی از معانی اسامی بیگانگان ، نامهای به ظاهر فریبنده آنها را جایگزین اسامی اصیل این مرز و بوم میکنند.
آنان از این موضوع غافل هستند که ادامه این روند در آینده نه چندان دور سبب خواهد شد که حتی گذشتهها و تاریخ پرافتخار سرزمین خود را نیز فراموش کنیم.
اسامی برگرفته از دین مبین اسلام ، شخصیتها ، فرهنگ و تمدن اصیل ایرانی و محلی که دارای طراوت و معانی زیبا و وزین هستند، نقش مهمی در حفظ و ترویج شعایر مذهبی ، آداب و رسوم و فرهنگ اصیل این دیار دارند.
انتخاب نام برای کودک تازه متولد شده در اردبیل در گذشتههای دور طی مراسم ویژهای که به یدی گئجه (هفتمین شب تولد) و آدقویدی (اسمگذاری ) موسوم است، انجام میشد که اینک به شکل کم رنگتری در میان بعضی از خانواده های منطقه رایج است.
شادروان بابا صفری، در کتاب اردبیل در گذرگاه تاریخ ، مینویسد: بعد از ظهر روز ششم تولد نوزاد لباسها و هدایایی را که مادر و دیگر بستگان برای او تهیه کردهاند به خانه میآورند و شب را به همراه میهمانانی که دعوت شدهاند در مراسم نامگذاری شرکت میکنند.
به نوشته او خانوادهها به شکرانه تولد نوزاد این میهمانی را ترتیب میدهند و مراسم نامگذاری کودک بطور معمول پس از صرف شام انجام میشود.
باباصفری ، اضافه میکند : در این مراسم مسنترین و با ایمانترین فرد حاضر در مجلس نوزاد را روی دو دست میگیرد و ابتدا در گوش راست او اذان میگوید و نامی را که طفل در آینده به آن نامیده خواهد شد سه بار در گوش او با صدای بلند تکرار میکند.
آنگاه در گوش چپ کودک اقامه میخواند و به همان طریق نام او را ادا مینماید و سپس نفر سمت راست شخصی که طفل را در بغل دارد کودک را از او میگیرد و پس از بوسیدن صورت کودک با گفتن عبارت “مبارک است انشاءالله” کودک را به شخص دیگری که در سمت راستاش نشسته است میدهد و پس از آنکه همه حاضران طفل را به این شکل در بغل گرفتند او را به مادرش میدهند.
به نوشته باباصفری ، در زمانهای قدیم گاهی برای یک کودک دو نام میگذاشتند بدینگونه که پدر نوزاد برای آنکه پدر و مادرش فراموش نشوند نام پدر یا مادر خویش را به فرزند خود میگذاشت و بطور معمول نام دومی که برای فرزند انتخاب میشد “بابا” که در زبان ترکی به معنی جد و پدر بزرگ است بود زیرا تصور میکردند که نباید نام جد خودشان را با بیاحترامی بر زبان آورند.
اگر جد پدر طفل حاجی بود او را “حاجی بابا” و یا اگر میرزا یا خان بود “میرزا بابا” و یا “خان بابا” مینامیدند و در غیر این صورت “آقا بابا” میگفتند.
یک بانوی خانهدار اردبیلی میگوید: انتخاب نام برای کودکی که پا در این دنیای پرهیاهو میگذارد، کار بسیار حساسی است و دقت فراوان خانوادهها را میطلبد.
عزیزه ساجدی، گفت : بخشی از شخصیت هر انسانی متاثر از اسمی میباشد که روی او نهاده شده است و به عبارتی میتوان گفت که والدین در انتخاب نام روی فرزند خویش بخشی از آینده او را رقم میزنند.
یک مرد سالخورده اردبیلی هم معتقد است : حساسیت انتخاب نام روی فرزندان بیشتر از این لحاظ است که کودک هیچ نقشی در این انتخاب ندارد و در واقع والدین در اولویت اول و دیگر فامیل در اولویت دوم بهعنوان وکیلان از قبل تعیین شده او در این انتخاب هستند.
وی افزود : نام کودک باید متناسب با فضای اجتماعی جامعه انتخاب شود تا در آینده او را دچار مشکلاتی از قبیل تمسخر دیگران نکند و زبانزد عام و خاص برای شوخی نشود.
او معتقد است که پدران و مادران باید نامی برای فرزند خویش انتخاب کنند که برای همه دوران سنی متناسب باشد و چنین نشود که با گذشت زمان و افزوده شدن بر سن کودک این نام شایسته او نباشد.
یک معلم نیز میگوید : الگوبرداری از نامهای بیگانه که با کمال تاسف در جامعه فعلی به دلیل پیشرفته شدن وسایل ارتباطی و اختلاط فرهنگها رایج شده است مشکلاتی را در جامعه ما سبب میشود.
پریوش جوادی ، افزود : نامانوس بودن این نامها ، مشکل بودن تلفظ آنها برای بسیاری از سالخوردگان و حتی جوانان تحصیل کرده ، برچیده شدن تدریجی نامهای اصیل ایرانی و مذهبی و بطور کلی تاثیر آنها در شخصیت دهی منفی به کودکان در آینده از پیامدهای نامطلوب رواج نامهای فرنگی در جامعه هستند.
وی معتقد است که داشتن تنوع در نامگذاری و رایج شدن نامهای جدید برای جلوگیری از مشابهت نام افراد مفید است اما باید این اسامی برگرفته از دین ، تمدن و فرهنگ اصیل خودمان و متناسب با شرایط اجتماعی باشد.
مدیرکل ثبت احوال استان اردبیل میگوید : براساس آمارهای ثبت شده در این اداره کل طی سال ۱۳۸۶اسامی زهرا و مهدی به ترتیب با ۵/۲و ۴/۳درصد از کل دریافتکنندگان شناسنامه در این استان اولویتهای اول مردم استان اردبیل در انتخاب نام فرزندان را به خود اختصاص دادهاند.
علی صاحب زمانی ، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : پس از این دو اسم به ترتیب فاطمه ، علی ، محمد ، ابوالفضل ، رضا ، حسین و حسن حایز بیشترین تعداد در دریافت شناسنامه در این مدت در استان اردبیل بودهاند.